Finał centralny konkursu pt. „Leśni Poskramiacze Żywiołów”
16 grudnia 2022 r. w siedzibie Instytutu Badawczego Leśnictwa odbył się finał centralny ogólnopolskiego konkursu wiedzy pt. „Leśni Poskramiacze Żywiołów”.
Konkurs był skierowany do młodzieży ze szkół ponadpodstawowych, a jego celem była popularyzacja problematyki klęsk żywiołowych w lasach w aspekcie przyczyn występowania różnego typu zagrożeń ekosystemów leśnych oraz możliwych sposobów przeciwdziałania im.
Do Sękocina Starego przybyło ponad 80 uczniów liceów ogólnokształcących i techników leśnych, aby powalczyć o tytuł: Złotego, Srebrnego i Brązowego Poskramiacza Żywiołów. Konkurs jest jednym z zadań przewidzianych w projekcie pt. „Zagrożenia ekosystemów leśnych – klęski i przeciwdziałanie”, finansowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego nr 5.5 „Edukacja ekologiczna”. Wszystkich przybyłych przywitał prof. dr hab. Jacek Hilszczański – dyrektor IBL i Artur Sawicki – Kierownik Projektu.
Ogółem w konkursie wzięło udział 114 uczniów z 9 szkół ponadpodstawowych. W pierwszym etapie uczniowie rozwiązywali w swoich szkołach nadesłane testy z pytaniami ułożonymi przez autorów projektu, obejmujące zagadnienia zagrożenia lasu przez różne czynniki, sprowadzone do starożytnej klasyfikacji 4 żywiołów: wody, ognia, ziemi i powietrza. Zmieściły się w tym kwestie uszkodzeń lasu przez pożary, powodzie, susze, owady, grzyby, zwierzynę, wiatr czy śnieg. Na podstawie oceny tego pierwszego testu wyłoniono finalistów, których zaproszono na drugi etap do siedziby Instytutu Badawczego Leśnictwa w Sękocinie.
Na finał centralny przybyło ponad 80 uczniów z 7 szkół średnich, w tym najliczniejsza ekipa z Technikum Leśnego w Tucholi (29 osób). Finałowy konkurs składał się z części ustnej i pisemnej. W części pisemnej rozdano uczniom testy o odpowiednio wyższym stopniu trudności, na których rozwiązanie dostali godzinę. Nad prawidłowością przebiegu Konkursu czuwał zespół projektowy, w osobach: dr inż. Magdalena Janek, dr inż. Artur Rutkiewicz, dr inż. Adam Wójcicki, dr inż. Tadeusz Zachara i mgr inż. Artur Sawicki.
W celu poprawnego przebiegu finału centralnego konkursu oraz wyłonienia finalistów zostało powołane 5-osobowe Jury Konkursu, w skład którego weszli:
- dr hab. Tomasz Mokrzycki – Wydział Leśny SGGW, członek Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekologicznej (Przewodniczący),
- dr Anna Zawadzka – Stowarzyszenie Edukatorów Leśnych, Katedra Leśnictwa i Ekologii Lasu Uniwersytetu Warmińsko -Mazurskiego w Olsztynie,
- dr inż. Aneta Sławińska – Stowarzyszenie Edukatorów Leśnych, Wydział Ochrony Lasu w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie,
- mgr inż. Piotr Gzowski – inżynier nadzoru w Nadleśnictwo Chojnów,
- Adam Darwicki – leśny globtroter, przewodnik i wolontariusz Kampinoskiego Parku Narodowego.
W przerwie jury konkursu dokonało sprawdzenia wyników i na ich podstawie wyłoniło najlepszą dziesiątkę, w której znalazło się po troje przedstawicieli Techników Leśnych w Brynku i Tucholi oraz I LO w Piekarach Śląskich, a także 1 reprezentant Technikum Leśnego w Białowieży. Ich zadaniem było odpowiedzieć ustnie na zestaw 3 wylosowanych pytań problemowych. Każda odpowiedź uczestnika była oceniana przez jurorów w skali 6-punktowej (0-5) i suma punktów przyznanych przez nich stanowiła dorobek części ustnej. W oczekiwaniu na wyniki, na wyraźne życzenie uczestników, otwarto do zwiedzania Salę Historii IBL i było to pierwsze jej udostępnienie po koronawirusowej wymuszonej przerwie.
Ostatecznie, mimo silnej konkurencji ze strony uczniów techników leśnych, zwyciężczynią okazała się Zosia Koba z I LO w Piekarach Śląskich, która zdobyła 71 punktów na 75 możliwych, zdobywając tytuł „Złotego Pogromcy Żywiołów”. Drugie miejsce i tytuł „Srebrnego Pogromcy Żywiołów” przypadł Szymonowi Kameli (70 pkt.), a trzecie („Brązowy Pogromca Żywiołów”) – Jakubowi Kopyciokowi (65 pkt.) – obaj reprezentowali Technikum Leśne w Brynku.
Przyznano też nagrody zespołowe dla najlepszych szkół. Fundatorem wszystkich nagród dla zwycięzców, jak i wszystkich uczestników finału centralnego, o łącznej wartości ok. 12.000 zł był sponsor projektu – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nagrody indywidualne stanowiły książki i albumy przyrodnicze wydane przez Oficynę Wydawniczą OIKOS oraz zestawy skał i minerałów, zaś zespołowe (dla szkół) – książki i albumy z Oficyny Wydawniczej MULTICO oraz mapy Polski do zawieszenia w gabinetach szkolnych.
Projekt realizowany jest od 2019 roku i ma się zakończyć się w połowie 2023 roku. W planie znajdują się jeszcze szkolenia liderów edukacji, którzy w swoim środowisku będą szerzyć przyswojoną wiedzę. W ramach projektu cały czas funkcjonuje też strona internetowa www.zywiolywlasach.pl. Można na niej uzyskać informacje o planowanych akcjach, pobrać materiały popularyzujące wiedzę leśną lub też podyskutować z ekspertem na forum dyskusyjnym.
